Cô Ba Hợi
Sách Thánh hiền có dạy : Quân tử chi học dã , dĩ vi kỳ thân , tiểu nhân chi học dã , dĩ vi cầm độc Tôi phải học chữ Quốc Ngữ cũng vì cô , nói thật ra cũng nhờ cô khích lệ mà nay tôi mới khỏi thua sút một người yểu điệu thục nữ , tôi mới được dĩ vi kỳ thân , chứ không đến nổi dĩ vi cầm độc. Thật là muốn tạ ơn cô ,vạn bội , vạn bội.
Ba tháng trước đây , khi cô trao cho tôi lá thư đầu tiên bằng chữ Quốc Ngữ , nếu là người con trai nào khác thì chắc có lẽ họ giận cô lắm. Nhưng kẻ tiện sĩ này thật không dám giận cô , vì tôi trộm nghĩ : huyết khí chi nộ bất năng hữu , nghĩa lý chi nộ bất năng vô(2) nhưng tôi không có cái huyết khí chi nộ mà cũng không có cái nghĩa lý chi nộ. Tôi cho rằng lá thư khinh thị của cô chính là một lời khích lệ , cô đã khuyến khích tôi học chữ Quốc Ngữ đó chăng !
Cho nên tôi đã không giận cô , mà còn tuân theo tôn ý của cô nữa. Phù chí , khí chí suý giã , khí thể chi sung giẵ (3)
Thưa cô Ba , có phải vậy không ? Chính nhờ cô , mà tôi rèn luyện được chí khí vậy .
Nay tôi tự viết thư Quốc Ngữ này , trước là để xin đền đáp ơn cô , sau là để xin hồi âm những lời vàng ngọc của cô đã dạy cho ba tháng trước đây.
Đức Thánh , Ngài nói rằng :’ Thiên hạ chi đạt đạo ngũ viết quân thần giã , phụ tử giã , phu phụ giã , môn đệ giã , bằng hữu chi giao giã , ngũ giã , thiên hạ chi đạt đạo gãi…’ ( ở đời có 5 đạo : đạo vua tôi , đạo cha con, đạo vợ chồng , đạo anh em , đạo bạn bè giao hảo : ấy là 5 đạo thiên hạ phải thực hành . Tôi tự xét tôi đi làm việc Nhà Nước , ấy là tôi đạt được quân thần chi đạo. Tôi ăn ở có hiếu với cha, ấy là tôi đạt được phụ tử chi đạo…Nay tôi đã gá nghiã cùng cô Ba , thì tôi trộm xét cái thân bảy thước này không đến nổi vô ích với đời , tôi đã thành đạt cái nam nhi chi khí. Tôi thương cô Ba bao nhiêu , tôi lại nhớ câu trong Kinh Thi bấy nhiêu :’ thê tử hảo hợp , như cổ sắt sắc cầm , nghi nhĩ thất gia lạc nhĩ thê noa…Phụ mẫu kỷ thuận hỹ hồ (vợ con hoà hợp như tiếng đàn sắt đàn cầm , nhà của đoàn tụ vợ con vui vẻ…cha mẹ được hoan hỹ lắm thay…)
Lê Văn Thanh
1. Người quân tử học là để làm cho thân mình. Kẻ tiểu nhân học là để làm trâu ngựa.
2. Cái giận vì nóng nảy không nên có , cái giận vì nghĩa lý không nên không.
3. Mình phải có chí , cái chí khí là đưa đường cho mình đi , có chí khí thì thể phách của mình mới nẩy nở đầy đủ vậy.
Tuấn, Chàng Trai Đất Việt – Nguyễn Vỹ
***************************
Thơ trả lời của cô Ba Hợi
Thầy Phu Tử có dạy rằng : Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử, tử xuất giá … thì xuất gia. Học xong chữ Quốc ngữ, thiếp mới thấy trong cái tân thời có cái cổ đại mang mang, nếu không biết chút chút cái cổ thì cái tân rành sao đặng. Bởi vì lẽ đó, sau buổi biệt ly ba tháng trước,thiếp đã quy khứ lai từ, vinh quy bái tổ, kiếm ông thày đồ để xin ba chữ thánh hiền làm vốn. Nhắc đến thày cũng bởi chưng, khi nhập môn, sư phụ bắt phải học nhập tâm câu nhất tự vi sư bán tự vi sư, nghĩa là một chữ do thầy, nếu sau này có bán chữ thì cũng nên nhớ đến thày , gửi thày chút phần .. royalty.
Đầu mùa Xuân, gửi chàng lá thắm thảo bằng tiếng la-tanh qua ngòi bút sắt, thiếp trong tâm cũng e dè lo sợ chàng sẽ vì cái tự ái mà thịnh nộ với thiếp. Không ngờ chàng không những không nổi trận lôi đình mà còn nhún mình nghe theo lời tiện nữ . Quân tử đã khuất thân dẹp bộ tứ thư ngũ kinh ba ngàn chữ thánh hiền ngũ thiên niên đại, để ngồi xuống ê a nhị thập tứ tự a b c … dắt dê đi i. . Tiện thiếp thiệt không ngờ người quân tử có chí cả hùng anh, dẹp cái tự ái , tiến thân cầu cạnh văn hóa Âu Tây. Thiếp thật tâm ngưỡng mộ kẻ anh tài.
Tây dương Phú lãng sa có bài nhạc rất hay kêu là bài “La mua xe buộc riêng” nghĩa là ” Ái ân dâng hiến” , nếu người quân tử không chê kẻ tiện thiếp tân thời, mới mẻ như Tây, thì thiếp xin mượn lời hát đó để tỏ bày tâm sự .
Đức Thánh dạy rằng ” Nam đáo nữ phòng nam tắc đạo, Nữ đáo nam phòng Nữ tắc dâm ” thiếp đoán là Đức Thánh nói là Đàn ông nhập cung đàn bà là chôm chĩa, còn đàn bà nhập nội đàn ông là …hư hao . Nhưng bên Tây cũng có câu ” Mu ri la mua ” nghĩa là Yêu là chết đứ đừ, đời người ai không một lần chết, thì thiếp ngán gì mà không chọn cái chết đứ đừ cho thoả chí bình sinh.
Chàng nói câu chi nghe mà rờn rợn thịt da, ” thê tử hảo hợp, như cổ sắc cầm ..” ….. thiếp hổng chịu đâu . Mới nhìn nhau mà chàng đã nghĩ tới chuyện con cái, mai mốt vễ ở với nhau chắc chết thiếp chàng ơi .
Quân tử đã thương thì mau mau a lê hấp cho người mai mối, thiếp hoan hỉ nóng lòng chờ mong.
Thư bất tận ý .
Đệ tam Hợi cô nương (ovv) cẩn ký
****
ovv
OVV 